غدیر آغاز مسئولیت بزرگ‌مرد آسمانی

سید محمدرضاعلوی
چکیده:
غدیر بزرگترین واقعۀ تاریخ اسلام است که قبل از رحلت پیامبر و در آخرین حج او  به  وقوع پیوست. در این رویداد تاریخی، پیمبر اسلام،  علی ابن ابیطالب را به عنوان جانشین بعد  از خود  انتخاب کرد. در حالیکه این حادثه را ۱۲۰ هزار نفر شاهد بود و بزرگان صحابه به حضرت علی بابت این جانشینی تبریک گفته بود؛ بعد از رحلت رسول خدا، حب دنیا و مقام باعث انکار این جانشینی شده و قبل از اینکه پیامبرشان را دفن کنند در مکانی به نام ثقیفه جمع شده و ابوبکر را به جانشینی پیامبر انتخاب کردند. این قضیه باعث دو قطبی شدن جامعه اسلامی شد و سنگ بنایی تفرقه بین امت اسلامی گذاشته شد. این تحقیق بحث غدیر را مورد کنکاش قرار داده است
کلید واژه: غدیرخم، جانشینی، ولایت، انتصابی بودن، حدیث غدیر

 

 

 

بررسی تخصیص یا تخصص بودن مستثنیات قاعده بینه

سید علی اصغر یعقوبی(دانشجوی سطح چهار فقه و حقوق قضایی،جامعه المصطفی العالمیه. قم)
چکیده
آنچه غالبا در مقام دادرسی بعد از طرح دعوا، اتفاق می افتد اثبات ادّعا توسط مدّعی و انکار آن توسط منکر است؛ قاضی محکمه ابتداء از مدّعی جهت اثبات ادعایش، درخواست بیّنه میکند و در صورت حاضر شدن شاهدان و شهادت دادن آنها، نزاع به نفع مدّعی خاتمه پیدا خواهد کرد اما اگر مدّعی نتواند بیّنه اقامه کند و از طرف دیگر به سوگند منکر احساس نیاز شود، منکر باید بر ردّ ادعای مدّعی سوگند یاد کند؛ اما طبق نظر غالب فقها در برخی از فروض نزاع، گفته میشود که قاضی برخلاف قاعده و رویه ای فوق، عمل کند و به جای اینکه از مدّعی درخواست بیّنه کند از منکر بخواهد تا بیّنه اقامه نماید؛ یا اینکه به جای منکر از مدّعی درخواست سوگند نماید.  سئوال این است که اینگونه رسیدگی و عمل کردن بر خلاف قاعده بیّنه، اولا آیا توجیح شرعی و قانونی دارد یا نه؟
در ثانی آیا این گونه موارد، به عنوان تخصیص از قاعده بینه یاد می شود؟ یا در اینگونه موارد در واقع تبدل عنوان مدعی و منکر رخ داده، و اتیان سوگند از سوی مدعی یا اقامه بینه از سوی منکر در این حالت علی القاعده می باشد؟ یا اینگونه موارد، تخصصا از بحث نزاع، فصل خصومت و قاعده بینه خارج است؟
آنچه به نظر می رسد این است که بر خلاف قول رایج که این موارد را از مستثنیات قاعده بینه بر می شمارد، موارد مذکور یا در فرض غیر امکان اقامه دعوی چون موارد ید امانی می باشد، یا در حاق واقع تبدل عنوان مدعی و منکر رخ داده و طبق قاعده و اصل می باشد.
کلید واژه: تخصیص، تخصص، قاعده، مستثنیات، بینه

 

 

 

 

 

 

بازدارندگی قدرت در سیاست خارجی دولت اسلامی

غلام سخی رحمانی(دانش پژوه دکتری قران و علوم سیاسی)
مقدمه
دین مقدس اسلام کاملترین و جامع ترین و نیز اخرین دین الهی و اسمانی می باشد. این دین با شعار کمال و برنامه برای جامعه بشری نازل شده است؛ و معتقد است که برای تمام عرصه های حیات بشر از قبیل دنیوی، اخروی، مادی و معنوی و تمام امور اجتماعی مانند سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و مسائل امنیتی و... برنامه های مطلوب برای سعادت و هدایت بشر دارامی باشد. همچنین اسلام معتقد به حکومت بوده و تشکیل حکومت و اتخاذ سیاست در عرصه های داخلی و خارجی از اهدف کلان ان می باشد. در نتیجه از جمله برنامه های اسلام تامین امنیت است؛ این مقوله تحقق نمی یابد مگر با داشتن قدرت و توانایی و مسئله ما در این نوشته نقش بازدارندگی قدرت در سیاست خارجی دولت اسلامی می باشد و منبع مورد استفاده قران کریم است. لذا در این نوشتار در تلاشیم تا دریابیم که مولفه های قدرت در قران کریم چیست؟ و قدرت نظامی چه جایگاهی دارد؟ همچنین می کوشیم تا دریابیم که قدرت چه نقشی در سیاست خارجی دولت اسلامی دارد؟ و در اخر اینکه چگونه قدرت منجر به بازدارندگی می شود؟

 

نقش خانواده در اقتصاد مقاومتی

عبدالله گوهری طالع
چکیده 
خانواده به عنوان واحد کوچکی از اجتماع در توسعه و رشد اقتصادی جامعه نقشی اساسی ایفا می‌کند. در نتیجه میزان، چگونگی و شیوه مصرف وپس‌انداز خانواده در مدیریت اقتصادی خانواده و درعملکرد و چرخه‌های اقتصاد کشور تأثیر به سزایی دارد. مصرف علاوه بر آن که به عنوان هدف تولید و توزیع  در اقتصاد خانواده مورد توجه قرارمی‌گیرد، هرگونه تغییر در آن، می‌تواند تأثیر به سزایی بر دیگر متغیرهای کلان اقتصادی، از جمله پس‌انداز و سرمایه‌گذاری کشور داشته باشد. مؤلفه‌های اصلی مصرف که عبارتند از سطح مصرف، ترکیب کالاهای مصرفی و چگونگی مصرف، در بستر فرهنگ و اقتصاد خانواده شکل می‌گیرد. 
زیرا خانواده اولین پایگاه تربیت و پرورش منابع انسانی است و از آنجا که فرهنگ مصرفی در خانوارهای کشور ما با اسراف و تبذیر همراه است، اصلاح الگوی مصرف در اقتصاد خانواده به دلیل فاصله آن با الگوی مصرف مطلوب اقتصاد اسلامی و اقتصاد مقاومتی و ناهمگونی آن با الزام‌های الگوی مصرف مورد نظر جامعه اسلامی، ضرورتی گریز ناپذیر است. در این پژوهش در پی اثبات این فرضیه هستیم که بین الگوی مصرف وپس‌انداز در اقتصاد خانواده و اقتصاد مقاومتی رابطه معناداری وجود دارد.
کلمات کلیدی:
خانواده،  اقتصاد خانواده، مدیریت اقتصادی خانواده، اقتصاد مقاومتی، مصرف بهینه، پس‌انداز.

 

 

اعتبار سوگنـد استظهاری در اثبات دعوی در فقه و حقوق

سیدجواد بلخی(دانشجوی دکتری  فقه وحقوق قضایی، جامعة المصطفی العالمیه. قم)
چکیده
یکی از ادله اثبات دعوا «سوگند» است، طبق قواعد فقهی و مبانی حقوقی بار اثبات دعوا با مدعی است، ادله اثبات عبارت است از : اقرار، بینه، سوگند، اما سوگند در مرتبه نخست به عهده مدعی علیه است که منکر مفاد ادعا است، ولی در مواردی سوگند متوجه مدعی می گردد که مخصص قاعده «یمین»، می باشد، مثل سوگند تکمیلی که  فقها به نحو یک قاعده کلیه گفته‌اند: «کلّ ما یثبت بشاهد و امرأتین یثبت بشاهد و یمین»، و  سوگند استظهاری که مدّعى در موارد خاص علاوه بر آوردن دو گواه عادل، بایستى براى بقاى حق خود، یاد نماید، یعنی اقامه دو شاهد به تنهای در احراز بقاء حق مدعی کفایت نمی کند بلکه باید این دو گواه با سوگند ضمیمه شود تا بقاء حق مدعی احراز گردد؛ از حیث قلمرو در فقه عامه سوگند استظهاری در چهار مورد کار برد دارد، ولی درفقه امامیه سوگند استظهاری فقط در دعوا علیه میت معتبر است و الحاق سایر مصادیق به میت دلیل ندارد؛ فقهای امامیه برای اعتبار سوگند استظهاری علاوه بر اجماع به روایات تمسک کرده اند، روایات مورد استدلال هم به لحاظ سند وهم به لحاظ دلالت در اثبات اعتبار سوگند استظهاری کفایت می کنند. 
کلید واژه ها: سوگند، استظهار، سوگند استظهاری.

 

 

اصول مدیریت زمان در منابع دینی

سید محمود محسنی
چکیده
مدیریت زمان، ‌به معنی انجام دادن به موقع کارها بدون اتلاف زمان است؛ کسی که زمانش را مدیریت می‌کند تمام امورش منظم و بر طبق برنامه است. در مورد مدیریت زمان کتاب و مقالات زیادی نوشته شده است توسط نویسندگان زبر دست و ماهر، ولی طبق تحقیقاتی که توسط پژوهشگر صورت گرفته است، تحقیقی یافت نشده است که اصول مدیریت زمان را از دیدگاه اسلام بررسی کرده باشد؛ لذا تا آنجا که ممکن بود این تحقیق، اصول مدیریت زمان را از نگاه اسلام بررسی کرده است. این تحقیق، از آنجائیکه از دیدگاه اسلام مورد بررسی می‌باشد نقلی می‌باشد و از آنجائیکه بعضی مطالب مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است تحلیلی می‌باشد؛ پس در نتیجه روش تحقیق، در این گفتار، نقلی و تحلیلی می باشد و ابزار گردآوری آن کتابخانه‌ای و داده‌های دیجیتالی می‌باشد. برای چگونگی مدیریت کردن زمان، اصول و راهکارهای زیادی گفته شده است؛ این گفتار، تنها به بررسی ده تا از از مهمترین اصول مدیریت زمان که در منابع دینی نیز به آنها اشاره شده است پرداخته است. و قبل ازبررسی این اصول، مختصرا به اهمیت هدف گذاری نیز پرداخته شده است؛ زیرا اولا باید ضرورت تعیین هدف برای فرد، محرز گردد تا برای رسیدن به آن هدف از این قواعد و اصول پیروی کند.
واژگان کلیدی: زمان، مدیریت، دین، اصول، هدف گذاری، مدیریت زمان

 

 

 

کتاب ادبیات عرب از منظر اهل‌بیت(ع) و بسترسازی یک تحول در ادبیات آیینی

سیدصالح صدر
چکیده
ادبیات آیینی به عنوان رساترین ابزار ترویج شعایر اهل‌بیت(ع) جزء مهم‌ترین مسائل علمی و هنری در آموزه‌های دینی است. بر اساس معیارهای ادبی انواع شعر، نثر، متونِ هنری و کلماتِ کوتاه که به رغم محتوای دینی داشتن دارای ترکیب‌های هنری باشد شامل ادبیات آیینی است. در پیشینه‌ آن می‌توان گفت از عصر پیامبر اکرم که جنگ‌ها در قالب رجزخوانی‌ها وجود داشته است ادبیات آیینی تا به حال همچنان در متن زندگانی انسان شیعه در عرصه‌های گوناگون اجتماعی دارای جایگاه پُر رنگ و با اهمیت است. کتاب «ادبیات عرب از منظر اهل‌بیت(ع)» که توسط دانشمند عالیقدر حجت الاسلام سید حسن سجادی دره‌صوفی نگاشته شده است به رغم دستاوردهای خوبی که پیرامون ادبیات عرب بر جا گذاشته است به عنوان عامل بسترساز برای تحول در ادبیات آیینی ظاهر شده است. هدف از این تحقیق دست‌یابی به مصادیق مبناساز و مصادیق حمایت از ادبیات آیینی در کتاب ادبیات عرب از منظر اهل‌بیت(ع) است که از سالها به این سو با این رویکرد به ادبیات آیینی نگاه نشده است. نتایج این نوشته نشان می‌دهد که دینی‌سازی ادبیات و هنر، معرفی پیشوایان دینی و مذهبی به  عنوان الگوهای ادبی، اهتمام ائمه معصومین(ع) به ادبیات و شاعران آیینی و سیره و گفتار آن‌ها پیرامون ادبیات؛ جزء پشتوانه‌های و حمایت‌هایی معنوی و بسترسازی برای ادبیات آیینی است که می تون به عنوان عامل جهت دهیِ ادبیات آیینی به سمت تحول و دگرگونی از آن یاد کرد.

واژگان کلیدی: ادبیات آیینی، ادبیات، اهلبیت، شعر، هنر. 

 

 

مخصص منفصل قاعده اقرار

سید محمد حسینی دره صوفی(دانشجوی دکتری فقه و حقوق قضایی، جامعة المصطفی العالمیه. قم)
چکیده
در صورتی که عام و سپس خاصی از مولا صادر شود، منجر به  تخصیص می شود و اگر هریک از عام و خاص مستقل از همدیگر باشد، مخصص منفصل نامیده می شود. در این پژوهش، قاعده اقرار به عنوان عام در نظر گرفته شده و قاعده من ملک به عنوان مخصص منفصل آن مورد بررسی قرار گرفت. در تحقیق پیش رو با روش توصیفی– تحلیلی، قاعده من ملک به عنوان مخصص منفصل قاعده اقرار، بررسی شد و مصادیق فقهی آن مورد پژوهش قرار گرفت. هدف نگارش، تسهیل امور مردم و گسترش قلمرواعتبار اقرار است. در پایان این نتیجه حاصل شد که اقرار، مختص به اقرار اصیل و بالغ نیست بلکه افراد دیگر مثل طفل، ولی، وکیل، وصی، عبد مأذون و اقرار متولی وقف نیز معتبر می باشد و به اقرار در این موارد توسط قاعده من ملک مشروعیت بخشیده شده است.
کلید واژه: قاعده من ملک، قاعده اقرار، مخصص منفصل، اقرار وکیل، اقرار کودک