واکاوی «استملاک اتباع خارجه» در فقه اهلبیت(ع) و حقوق ایران

سید محمد حسینی دره صوفی 

دانشپژوه دکتری فقه و حقوق قضایی، دانشکده فقه و حقوق قضایی، جامعة المصطفی العالمیه، قم. [e-mail]    
چکیده:

استملاک اتباع خارجه از موضوعات مهمی است که مشکلات زیادی را برای میلیونها انسان در سراسر جهان بویژه در ایران ایجاد کرده است. هدف این پژوهش پاسخ به این پرسش است که استملاک اتباع خارجه در فقه اهلبیت و حقوق ایران چه جایگاهی دارد؟ پژوهش به صورت تطبیقی تحلیلی انجام شد و ابزار گرد آوی آن تحقیقات کتابخانه ای و دیجیتالی و سایت‌های اطلاعاتی و نرم‌افزارهای پژوهشی است. یافته‌های حاصل از پژوهش عبارتند از اینکه: 1. فقه اهلبیت استملاک اتباع خارجه ای مسلمان و حتی غیر مسلمان ذمی و مستامن را به رسمیت شناخته است؛ اما برخی از ادله فقهی آن با شرایط فعلی جهان مطابق نیست و فقه در این موضوع نیازمند بروزرسانی است. 2. قوانین ایران راجع به استملاک اتباع خارجه با فقه اهلبیت مطابقت کامل ندارند 3. قوانین موجود دراین رابطه فاقد اعتبار لازم و وجاهت قانونی است. 4. در نظام جمهوری اسلامی ایران، اصل بر منع استملاک اتباع خارجه است. درنتیجه نظام جمهوری اسلامی ایران درمورد استملاک اتباع خارجه با خلاء قانونی مواجه است. وضع قانون جامع و کامل در این موضوع لازم و ضروری به نظر می‌رسد. 
واژگان کلیدی:

استملاک اتباع خارجه، ادله فقهی استملاک  اتباع خارجه، قاعده تسلیط، مالکیت بر اموال غیر منقول، اموال غیر منقول در حقوق ایران