مقایسه رشوه با عناوین مشابه، مطالعه موردی جُعل قاضی
محمدجوادی
دانشجوی دکتری قرآن و علوم جامعه المصطفی العالمیه خراسان /mjawdi641@gmail.com
چکیده
رشوه آثار نامطلوب فردی، اجتماعی، فرهنگی و اخلاقی بسیاری دارد و از مصادیق آشکار ظلم و شاخص‌ترین نمونه‌های حرام خواری در نظام حکومتی است. رشوه در طول تاریخ یک عمل زشت و غیر قانونی بوده و از مهم‌ترین آسیب‌های اجتماعی و شایع‌ترین بیماری‌ها اداری و مدیریتی جهان کنونی به شمار می‌رود. عدم تبیین و تعیین دقیق محدوده رشوه در متون و منابع دینی و روشن نبودن حدود و ثغور آن، موجب بروز اختلاف آراء در تعیین مصداق آن گردیده است. فقها و اندیشوران اسلامی، برای تعیین مصادیق و افراد رشوه، نظریات گوناگون و مختلفی را ارایه کرده‌اند که هریک از این دیدگاه‌ها دارای ایراد و اشکال هستند. تحقیق پیش‌رو ـ که باهدف تعیین مصداق رشوه از طریق مقایسه آن با عناوین مشابه (جُعل) سامان یافته است ـ پس از گردآوری اطلاعات از منابع موجود در کتابخانه‌ها و مراکز علمی و با روش تحلیلی ـ توصیفی، به این نتیجه رسیده است: هریک از رشوه و جُعل، دو عنوان مستقل بوده و دارای کاربردهای متفاوت و جدای از هم‌دیگر است که شامل یک‌دیگر نمی‌شوند.
واژگان کلیدی: رشوه، جُعل، قاضی، قضاوت، جُعل‌قاضی.
