کیفیت معاد و بقای نفس انسانی در فلسفه اسلامی با تاکید بر دیدگاه ملا صدرا

امان الله ناطقی 

طلبه سطح چهار فقه و معارف؛ گرایش فلسفه اسلامی، جامعه المصطفی العالمیه. Amnq5020 @ gmail.com 
چکیده:

یکی از مباحث مهم در فلسفه اسلامی مسئله کیفیت معاد و بقای انسان پس ازمرگ و در عالم آخرت است. فلاسفه اسلامی در این مسئله دیدگاه واحدی ندارند. از منظر تحلیل فلسفی برخی از فلاسفه معتقد به معاد روحانی است و برخی دیگر به معاد جسمانی اما اکثر فلاسفه به ویژه طرفداران فلسفه اشراق و حکمت متعالیه بر معاد جسمانی و روحانی تاکید دارند. حکمت متعالیه ضمن اعتقاد بر بقا و جاودانگی انسان، جسمانی و روحانی بودن آن را تآکید نموده است. اصول و مبانیی که ملاصدرا مطرح نموده در راستای اثبات معاد جسمانی و روحانی می‌باشد. دریافت‌ها نشان میدهد که معاد جسمانی مورد نظر ملاصدرا غیر از معاد جسمانی است که برخی فلاسفه و علما از ادله به ویژه ادله نقلی استفاده کرده‌اند. از نظریه ملاصدرا تفسیر‌های متفاوتی صورت گرفته که نشان میدهد در فهم دیدگاه او نیز اختلاف آراء وجود دارد و این آراء مورد نقد و بررسی مختصر قرار گرفته است. ملاصدرا دیدگاه خویش را مطابق با اصول حکمت متعالیه و ظواهر ادله نقلی میداند و در آثار مختلف خود براین امر تاکید داشته است. 
کلید واژه:

معاد، معاد جسمانی، بقای نفس، جاودانگی نفس،ملاصدرا.