بررسی واقعی بودن قصص قرآنی با تأکیدبر داستان موسی و مرد دانا

محمدجعفر میلان نورانی

پژوهشگر دین و کارشناسی ارشد مؤسسۀ مذاهب اسلامی (دورۀ یازدهم).
[e-mail]

مجید سرکوبی

 مدرس حوزه و دانشگاه، دانشجوی دکتری رشتۀ تفسیر تطبیقی جامعة المصطفی العالمیة شعبۀ اصفهان.
[e-mail]
چکیده:داستان موسای رسول و فردی که قرآن از او به «مرد دانا» یاد کرده، بیست و سه آیه از قرآن را به خود اختصاص داده‌است. در این داستان، موسی با مردی گمنام ولی پرعلم همراه شد و سه مرتبه نسبت به کارهای وی ایجاد تشکیک کرد. از قبیل اینکه چرا آن مرد، انسانی نابالغ را کشت و کشتی‌ای را در وسط دریا سوراخ کرد. دست آخر نیز مجبور شد راه خود را از او جدا کند؛ چراکه به آن مرد تعهد داده بود که سؤالی نپرسد ولی نتوانست عهد خود را نگه دارد. نوشتار حاضر در یک پژوهش تحلیلی- تطبیقی، بررسی‌ای در اتفاق افتادن این داستان انجام داده‌است. از قبیل اینکه کشتن یک انسان بی‌گناه و حتی نابالغ، با هیچ شریعتی قابل سازگاری نیست و حتی سوراخ کردن کشتی ضمن برخورداری از همین اشکال، همچنین مشکل «چگونه زنده ماندن ساکنان خود» را به همراه دارد. در آخر به این نتیجه می‌رسد که این داستان در عالم واقع اتفاق نیفتاده و صرفاً یک داستانی است که برای عبرت آموزی نقل شده‌است. به عبارت دیگر، هدف قرآن از ذکر این داستان، پندگیری مخاطبانش بوده‌است و نه حکایت از یک اتفاق واقعی.
کلید واژگان: موسی، مرد دانا، قتل نفس، کشتی، قصه‌های قرآنی.

اسباب تاخیر اجرای حدود در فقه اهلبیت(ع)، فقه حنفی و حقوق افغانستان

سید قربان حسینی

دانشجوی دکتری فقه و حقوق قضایی، جامعة المصطفی العالمیه. قم.
چکیده:  بحث اسباب تاخیر حدود از مباحث فقهی و روایی است فقهاء این بحث را در لابلای کتابهای فقهی‌شان مطرح نموده‌اند که برخی از اسباب تاخیر حدود بخاطر شرایط جسمانی خود فرد است مانند بیماری، حائض، نفساء، حامل، مرضعه، مجنون بودن برخی بخاطر نامناسب بودن شرایط جوی مانند برودت، حرارت، و همچنین احترام مکان مانند پناهندگی در حرم و برخی دیگر بخاطر عدم امکان اجرای حد و عدم مصلحت است؛ مانند بودن در سرزمین دشمن می‌باشد. سؤال اصلی ما این است که اسباب تاخیر اجرای حدود در فقه اهلبیت(ع)، فقه حنفی و حقوق افغانستان چیست؟ برای رسیدن به پاسخ علمی به پرسش مزبور پژوهش حاضر به حسب روش تحلیلی و توصیفی  کوشیده است که با استفاده از منابع کتابخآن‌های به مطالعه‌ی آثار علمی فقیهان بنشیند، به نتیجه ذیل دست یافته است. که اسباب تاخیر حدود در موارد که حد از حدود سالب حیات باشد؛ همانند اعدام، سنگسار، قتل باشمشیر، و... کاربردی ندارد و موجب تاخیر اجرای حدود نخواهد شد، در موارد که حدود از حدود سالب حیات نیست؛ مانند جلد اسباب تاخیر اجرای حدود کاربرد دارد و موجب تاخیر اجرای حد می‌گردد. در خصوص تاخیر اجرای حد در قانون افغانستان مواد قانونی درج نشده بلکه به فقه حنفی ارجاع داده شده که یک نوع خلاء قانونی محسوب می‌شود، پیشنهاد می‌شود که در قانون افغانستان هم موادی را به اسباب تاخیر اختصاص دهد.
کلیدواژه‌ها: حد، سبب، اجراء، تاخیر، فقه، حقوق.

مبانی قرآنی نهضت عاشورا

حاج شیخ حسین مجاهد دره صوفی
چکیده
در نوشتۀ حاضر، پس از اثبات ضرورت و اهمیت عاشوراشناسی و الگوگیری از آن، سخن روی این مبحث آمده که امام حسین یک شخصیت بی مانند و چهرۀ قرآنی بود و نهضت عاشورا بر اساس دستورات قرآن کریم و سنت پیامبر برپاشده است. بحث دیگری که حایز اهمیت در این مقاله است، الگوسازی و مهمترین اهداف این نهضت است که هر کدام از اهداف ناشی از حکمی از احکام اسلام و قرآن بوده است. سپس اشاره به قهرمانان این تراژدی عظیم تاریخ بشر و فاتحان قله‌های عظمت انسانی شده و بخشی از ویژگی‌ها وسیره‌های عملی امام حسین در این نهضت مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج و آثار قیام عاشورا بخش دیگری از این نوشتار را به خود اختصاص داده است. مباحث دیگری که در این مقاله بر اساس مبانی و مستندات قرآنی بررسی شده است عبارتند از آثار انفاق، جهاد در راه خدا، رابطه متقابل شهیدان و قرآن کریم، مبانی قرآنی نهضت عاشورا. و در پایان، تحث عنوان پرسمان عاشورایی، به چند شبهه پاسخ داده شده است. از جمله مطرح شده است که: چرا امام حسین(ع) اهل بیت خود را در این سفر پرخطر با خود همراه کرد؟ آیا امام حسین(ع) از فرجام این حادثه، آگاه بود؟ سپس مبحث دیگری پیش می‌آید و آن بحث تقیه در اسلام است و روایات تقیه مورد بحث و بررسی قرار گرفته و بر حادثه عاشورا تطبیق شده است. 
کلیدواژه: قرآن، عاشورا، امام حسین، تقیه، جهاد، انفاق، شهادت، عزت و ذلت.

 

امام صادق (ع) از منظر امامان و دانشمندان اهل سنت

نویسنده: حفیظ الله محمدی

 دانش آموختۀ سطح چهار فقه و اصول، دانشگاه خانم النبیین، کابل
چکیده
جعفر بن محمد(ع) امام ششم شیعان است، او در زمان انزوایی حکومت بنی‌امیه و فزونی قدرت بنی‌عباس زندگی می‌کرده است، جعفر بن محمد(ع) در نزد امامان مذاهب و دانشمندان اهل سنت، دارای منزلت رفیع است، همه‌ به اعلم بودن، فقاهت و پارسایی جعفر بن محمد(ع) معترفند. این مقاله با رویکردی اخوت و برادری به هدف وحدت امت اسلامی و همپذیری بیشتر، کلمات و سخنان امامان مذاهب و دانشمندان اهل سنت را که در باره‌ای فضیلت، برتری و فقاهت امام صادق فرموده‌اند، مورد تحلیل و توصیف قرار می‌دهد.
واژه‌گان کلیدی: امام صادق(ع) و اهل سنت، امام صادق و امام ابو حنیفه(ره)، امام مالک(ره) و امام شافعی(ره).

واکاوی مسئله «تلقیح مصنوعی» در فقه اهل بیت و حقوق ایران

سید محمد حسینی  دره صوفی

دانشجوی دکتری فقه و حقوق قضایی، جامعه المصطفی، قم

[e-mail]
چکیده
در عصر حاضر، انجام تلقیح مصنوعی به صورت تصاعدی در حال افزایش است، با توجه به همین ضرورت، مباحث فقهی و حقوقی مربوط به آن تبیین شد تا افرادی که به این امر اقدام نموده‌اند، متوجه تبعات فقهی و حقوق ناشی از آن شده باشند. تلقیح مصنوعی را بردو قسم تقسیم کرد‌اند: 1. بارور کردن با نطفه‌ی شرعی 2. باوردکردن با نطفه و اسپرم بیگانه. در قسم اول منع شرعی و حقوقی وجود ندارد و تمام آثار نسبی بر کودک و والدین او تطبیق شده است. در قسم دوم مشهورفقهای اهلبیت(ع)، بادلیل قائل به حرمت آن هستند. عده‌ای نیز با استفاده از اصل اباحه، حکم به جواز داده‌اند. پس اگر زن و شوهر اقدام به تلقیح مصنوعی کرده باشند، کودک فرزند شرعی و قانونی آن‌ها است و اگر بانطفه نامحرم عمدا اقدام به تلقیح مصنوعی شود، گرچه رابطه‌ی محرمیت برقرار است؛ ولی اگر مرد نامحرم، نطفه‌ی خود را واگزار کرده باشد، بحث ارث منتفی است و در صورت عدم اعراض، رابطه وراثت، محرمیت و نسب برقرار است.
واژگان کلیدی: تلقیح مصنوعی، حرمت تلقیح مصنوعی، ادله مخالفان تلقیح مصنوعی، جواز تلقیح مصنوعی، نسب تلقیح مصنوعی، ارث تلقیح مصنوعی

شرط تنجیز در دعوا

 

 محمدعلی علی دادی

دانش آموخته جامعه المصطفی العالمیه(ص).

چکیده

  تنجیز در لغت و اصطلاح به معنی قطع و یقین آمده است؛ ادعای مدعی در دادگاه سه حالت دارد: الف) مدعی به قطع طرح دعوا می­کند؛ ب) مدعی به صورت ظنی و احتمالی همراه با دلیل (اماره و قرائین) شرعی، طرح دعوا می­کند؛ ج) مدعی­کاملاً به نحوی ظنی و احتمالی طرح دعوا می­کند. در مصداق تنجیز کلام فقهاء روشن نیست و بعض­گفته­اند تنجیز از شروط صیغه دعوا است؛ بعض­گفته­اند تنجیز از شروط مدعی است و برخی دیگرگفته­اند تنجیز از شروط دعوا است. بنابه قول صحیح که تنجیز از شروط دعوا است؛ در اعتبار تنجیز و عدم آن سه قول اساسی مطرح شد: قول اوّل: مشهور فقهاء گفته­اند که دعوا مطلقا باید جزمی باشد اگر نه قابل استماع نیست. قول­دوم: بعض­ از فقهاء گفتند دعوا غیر جزمی مطلقا شنیده می­شود و قابل رسیدگی است. قول سوم: قائل ­به ­تفصیل شده که به چهار دسته تقسیم می­شود: الف) مقام «تهمت» باشد؛ قابل رسیدگی است. ب) مقام «مایتعسراطلاع علیه» باشد؛ قابل استماع است؛ ج) مقام «مایتعارف الخصومة به» باشد؛ قابل­ استماع است؛ د) مقام دعوا از «موارد التّهمة و مایتعارف الخصومة به» باشد؛ شنیده می­شود. ادلّه قول مشهور ردّ شده و ادلّه قول غیر مشهور پذیرفته شد که عمومات و روایات باب تهمت بود. قول عدم اشتراط تنجیز مطلقا تقویت شد. بنابراین تنجیز مطلقا شرط نیست و دعوای ظنی و احتمالی هم قابل رسیدگی است.

 کلید واژه: شرط، تنجیز و دعوا.

 

پیشگیری فعال از تخریب محیط‏ زیست در آیات و روایات

 سیف ‏الدین سلیمی

[e-mail]

چکیده:

پیشگیری فعال از تخریب محیط‏زیست نوعی از انواع پیشگیری از جرم و از زیر شاخه‏های جرم شناسی کاربردی می‌باشد و با تدابیر پیشگیرانه، نفرت انسان را نسبت به تخریب محیط‏زیست پدید می‏آورد؛ با نگاهی هرچند اجمالی به آیات و روایات معتبر اسلامی، می‏توان دریافت که اسلام با بیان جایگاه ارزشمند محیط‏زیست در استمرار حیات نسل بشر، به دنبال پیشگیری فعال از تخریب محیط‏زیست است؛ اینک به خلاصه‏ای از این تدابیر پیشگیرانه اشاره می‌شود: پیامبر اکرم^(ص) زمین را به منزله مادر دانسته و توصیه به استفاده علمی و تدقیق از آن نموده تا از تخریبش جلوگیری شود و با اعطای مالکیت به کسانی‏که اراضی موات را احیاء کند، زمینه سرسبز شدن زمین را فراهم نموده و از غرس نهال به عنوان صدقه جاریه نام برده است؛ در آیات قرآن از آب به عنوان مایه خلقت اولیه‏ای موجودات زنده نام برده شده که استمرار زندگی‌شان نیز وابسطه به آب است؛ در روایتی، پاکی یک محیط و سلامتی روحی وروانی افراد، به هوای پاک منوط شده است؛ پیامبراکرم^(ص) کشتن حیوانات حلال گوشت را بیش از حد نیاز، منع کرده و به بهانه‏های مختلف مثل ایام حج و در محدوده‏ای حرم از کشتن اکثر حیوانات و مجروح کردن آن‌ها نهی نموده است؛ در کل، دین اسلام به عنوان دین سِلم و سلامت، احترام ویژه به محیط‏زیست دارد، شهرهای اسلامی در قدیم به دلیل رعایت بهداشت، به کثرت حمام متمایز بوده و طبق فرمایش پیامبراکرم^(ص)جزء مردم پاکیزه کسی به بهشت نمی‌رود.

کلید واژگان: پیشگیری فعال، تخریب، محیط‏زیست، آیات و روایات.

 

واکاوی فقهی و حقوقی خیار مجلس در معاملات الکترونیکی

سید محمد حسینی دره صوفی،‌ دکتری فقه و حقوق قضایی، جامعة المصطفی العالمیه

[e-mail]

چکیده

باتوجه به پیشرفت صنعت و تکنولوژی، و بروز پدیده‌های نوظهور اقتصادی مثل ارزهای دیجیتال، قراردادهای سنتی در معاملات کارساز نیست و روشهای خرید و فروش مدرنی به وجود آمده است که در بستر شبکه و نت انجام می‌شود. شیوع بیش از پیش معاملات آنلاین، ‌ راهکارهای فقهی جدیدی را می‌طلبد تا بتوان چنین معاملاتی را درچارچوب فقه مشروعیت بخشید؛ براساس همین ضرورت، این قلم متعهد شد و یکی از خیارات کاربردی مورد بحث در فقه را در این چهارچوب را مورد پژوهش قرار داد. تحقیق از نوع توصیفی تحلیلی با تکنیک پیمایشی است. ابزار گرد آوری آن کتابخانه و داده‌های دیجیتالی است. با توجه به اهمیت و ضرورت پژوهش این سوال مطرح شد که خیار مجلس به لحاظ فقهی و حقوقی جه جایگاهی در قراردادهای الکترونیکی دارد؟. دست آوردهای حاصله به شرح ذیل است: 1. قراردادهای که به صورت الکترونیکی است بدون حالت منتظره و طرفین قادرند دریک زمان اقدام به برقراری ارتباط نموده و  معامله را منعقد سازند، دراین نوع از قرار دادها خیار مجلس جریان دارد. 2. قرار دادهای که بین ایجاب و قبول در عقد فاصله می‌افتد و ارتباط فکری در یک زمان وجود ندارد، دراین نوع از معاملات الکترونیکی خیار مجلس راه ندارد.

واژگان کلیدی: خیارمجلس، معاملات الکترونیکی، مسقطات خیار، قراردادهای آنلاین.

کاربست مدیریت تغییر در سازمان

سید عباس موسوی

دکتری فقه تربیتی (جامعة المصطفی العالمیة

سید رضی موسوی

فارغ التحصیل سطح 4 (جامعة المصطفی العالمیة)

 

چکیده

سرعت و گستردگی تغییرات امروزی، تمام عرصه‌های زندگی انسان را در عرصه‌های مختلف در برگرفته است. بر این اساس، مدیریت علمی و عملی در ساحت‌های گوناگون زندگی انسانِ معاصر، نمود پیدا کرده است. شرایط ناپایدارِ ناشی از تغییرات، زندگی انسان‌ها و سازمان‌ها را دچار مشکلات عدیده‌ای نموده است. این وضعیت، سازمان‌ها را بر آن داشته است که تغییرات را مدیریت نمایند. ازاین‌رو، سازمان‌ها مجموعه اقداماتی را برای پذیرش و تسهیل سازی تغییرات طراحی می‌کنند. مدیریت تغییر از مهم‌ترین اقدامات و راه‌کارها در جهت بقاء، بهسازی و توسعه‌سازمانی همسو با تغییرات است. مدیریت تغییر یکی از ساحت‌های مدیریتی است که پیشینه علمی و قدمت تاریخی اندکی دارد. هدف از این تحقیق، بررسی کاربست مدیریت تغییر در سازمان است که ساماندهی داده‌ها به روش توصیفی ـ تحلیلی صورت گرفته است. با اینکه کاربست فراوانی برای مدیریت تغییر وجود دارد؛ اما این تحقیق کاربست مدیریت تغییر را در ساختار و عناصر سازمان و همچنین در مواردی نظیر: توسعه‌سازمانی، تنظیم سازمانی، بهبود سازمانی، فرهنگ‌سازمانی، نوآوری سازمانی، آموزش و یادگیری سازمانی و انواع مدیریت مورد توجه و بررسی قرار داده است.

 

واژگان کلیدی: مدیریت تحول، بازمهندسی، توسعه‌سازمانی، فرایند تغییر، استراتژی تغییر.

 

جستاری بر سخنان شمس تبریزی پیرامون عقل و کاربست آن در بازخوانی آموزه­‌های کلامی

سید جمال ­الدین موسوی

دانش ­آموخته دوره دکتری رشته «جریان­های کلامی معاصر» جامعةالمصطفی العالمیه [e-mail]

چکیده

بررسی چیستی و تبیین کارکرد مفهوم عقل در مبانی دینی و در اندیشه و سخنان عارفان و اندیشمندان مسلمان اهمیت شایانی دارد. از آنجایی که مولانا شمس­الحق تبریزی عارف قرن هفتم از اندیشمندان تاثیرگزار در عرفان اسلامی به حساب می آید بررسی مفهوم و کارکرد عقل در میان سخنان وی دارای اهیمت است. نوشتار حاضر بر آن است چیستی مفهوم و کارایی عقل را در تبیین آموزه­های اعتقادی به ویژه در اصول اعتقادی چون: توحید نبوت و معاد از درون سخنان شمس تبریزی از کتاب مقالات وی بازخوانی نماید. عقل در سخنان شمس امر بدیهی و بی نیاز از تعریف و بر دو دسته این جهانی و آن جهانی (ربانی) قابل تقسیم است. همچنین در مواجهه عقل و عشق این عشق است که به کمک عقل می‌آید و می‌تواند دستگیر سالک باشد. از نظر شمس علوم عقلی مانند علوم ظاهری راه‌گشا هستند اما ره به درگاه نمی‌برند بلکه باید برای رسیدن به حقایق به تصفیه قلبی دست زد. بر همین اساس فهم و درک توحید، معجزه پیامبران و جهان پس از مرگ با عقل پرسشگر تنها امکان پذیر نیست بلکه به مخبر صادق، تصفیه قلبی و ایمان شهودی نیز باید ایمان داشت و از اتکا به عقل و علوم عقلی و علوم ظاهری تنها باید دست برداشت زیرا این مسئله ممکن است به عنوان حجابی در برابر دیدگان انسان پدیدار گردد. در تحلیل سخنان شمس پیرامون عقل می‌توان اضافه نمود، در قرآن و سنت و در سیره اندیشمندان نسبت به منزلت عقل اشاراتی زیادی شده که این نشان از اهمیت این قوه خدادای است. پیوند عقل با کلام و عرفان و فلسفه و کارایی آن در علوم چون فقه و اخلاق نشان دهنده اهمیت است که در سخنان شمس پیرامون عقل کمتر جلوه یافته است. این مسئله می‌تواند ناشی از دو امر باشد. نخست اینکه شمس به مکتب کلامی اشاعره گرایش داشته و دیگر اینکه سخنان شمس پیرامون عقل به گونه کامل در مقالات به ما نرسیده است.         

کلیدواژه­ها: شمس­ الحق تبریزی، عرفان اسلامی، عقل، مقالات

 

 

بررسی عوامل نابهنجاری فرهنگی پارلمان افغانستان بارویکرد فرهنک اسلامی

محمد جمعه حسینی

دانشجوی دکتری فقه سیاسی جامعةالمصطفیJالعالمیة [e-mail].

چکیده

این مقاله ­کوشیده است به بررسی نابهنجاری فرهنگی پارلمان افغانستان با رویکرد فرهنگ اسلامی بپردازد و و عوامل نابهنجاری فرهنگی و راهای برون رفت از آن را با توجه به فرهنگی­دینی تبیین نماید. نگارنده پس از بیان مقدمه و مطرح کردن سؤال اصلی، به بحث اهداف، ضرورت و مفهوم شناسی پرداخته است و به دنبال آن عوامل بحران فرهنگی و راه­های برون رفت از آن را به روش توصیفی و تحلیلی همراه با ذکر نمونه­هایی چند از عوامل و راهکارهای اساسی با رویکرد فرهنگی­دینی از منظر اسلامی منعکس می­سازد. نتیجه به دست آمده حاکی از آن است که عوامل متعدد در ناهنجاری­ فرهنگی پارلمان افغانستان دخیل بوده است مانند: انحراف از فرهنگ اسلامی، عدم شایسته سالاری، فرنگی مآبی غربی، وابستگی­های قومی، مادی­گرایی، دخالت سران حکومت، خودبرتربینی، بی­حیای و دخالت کشورهای برونی. همینطور راهکارهایی از قبیل: دین مداری، شایسته سالاری، مسئولیت پذیری، وطن دوستی، تقویت فرهنگی معنوی و اخلاقی، خود باوری و دوراندیشی ارائه شده است.

واژگان کلیدی: نابهنجاری فرهنگی، پارلمان افغانستان، فرهنگ اسلامی

 

 

نگاهی به عادات پسندیده و نکوهیده از دیدگاه قرآن کریم

سید محمدعلی حسینی(زهرایی)

    چکیده

در این تحقیق نویسنده در پی برشمردن برخی از عادات پسندیده و نکوهیده از منظر قرآن کریم است. چه عاداتی مورد تائید اسلام و چه عاداتی که اسلام آن را نکوهش کرده است؛ مانند: اهداء سلام به همدگر، صداقت و راست‌گویی، تواضع و فروتنی در برابر یکدیگر، همیشه به یاد خداوند متعال بودن در تمام حالات، علم‌آموزی و یاد دادن آن به دیگران، امر به زیبایی‌ها، احسان و احترام به والدین و چه عاداتی که ناپسند و مذموم باشند که زندگی انسان را به سمت تباهی و سقوط سوق می‌دهند مانند: زنده‌به‌گور کردن دختران، حریص بودن که باعث تضییع حق بقیه‌ای انسان‌ها می‌شود، از یاد بردن یاد خدا، نفاق و دورویی، پیروی کورکورانه از سرگذشت پیشینیان، مرتکب شدن اعمال ناشایست، عادت به‌دروغ گویی که سلب اعتماد اجتماعی را در پی دارد، خود ارضایی، نوشیدن مشروبات الکلی، کفران نعمت‌های پروردگار، کم‌فروشی و ده‌ها عادت‌های پسندیده و نکوهیده‌ای که احصاء و شمارش آنان در این مقاله گنجایش ندارد.

کلیدواژه‌ها:  قرآن کریم/ عادات پسندیده / عادات نکوهیده/ تربیت/ عادات

 

 

موارد ثبوت دعوا با شهادت بانوان، در فقه اهلبیت(ع) و حقوق ایران

سید محمد حسینی دره صوفی
 دانشجوی دکتری فقه و حقوق قضایی، جامعۀالمصطفی العالمیه
            [e-mail]

چکیده:
شهادت یکی از مهمترین ادله اثبات دعواست و زنان با توجه به اینکه تقریبا نیمی از جمعیت بشر را تشکیل می دهد، شهادتشان در اثبات دعوا، نقش مؤثری دارد در این پژوهش، مواردی را که در آن شهات زنان معتبر قلمداد شده است، مورد بررسی فقهی و حقوقی قرارگرفته‌. روش تحقیق توصیفی– تحلیلی است. هدف نگارش، تسهیل امور مردم و گسترش قلمرواعتبار شهادت است. در پایان این نتیجه حاصل شد که شهادت زنان، در مواردی مستقلا معتبر محسوب شده است مثل مسائل خاص زنانه و عیب های باطنی زنانه و در مواردی دیگر نیز به ضمیمۀ شهادت مردان معتبر می باشد مثل دعاوی مالی و حق الناس ازقبیل، نکاح، طلاق، ارث، وصیت، وکالت، دیه، قتل. شهادت زنان در حق الله مورد پذیرش فقه اهلبیت و حقوق ایران قرارنگرفته است مگر در یک مورد با در نظر گرفتن شرایطی خاص، آن یک مورد هم باب زناست.
کلید واژه: شهادت زنان، نابرابری شهادت، مصادیق شهادت زنان، عیوب باطنی زنان.

نقش رسانه ‌ها در پیشگیری از جرایم،با تاکید به رسانه ‌های افغانستان

نویسنده: سید محمد نقوی

 کارشناسی ارشد جزا و جرم شناسی، دانشگاه خاتم النبیین، کابل.

چکیده:رسانه به عنوان به ابزاری برای انتقال پیام و اطلاعات مهمترین وسیله ارتباطی در جامعه بشری است. این وسیله ارتباطی به رغم نقش فعال در عرصه‌های مختلف حیات بشری در عرصه پیشگیری از جرم دارای جایگاه و نقش برجسته است. در جوامع کنونی، دسترسی و استفاده مردم از رسانه به عنوان یک مسئله پذیرفته شده مطرح است. پیشگیری از جرم به عنوان مهمترین روش بازدارندگی مجرم از ارتکاب جرم با رویکردها و روشهای متعدد قابل بحث است که یکی از روشهای قابل توجه در حقوق کیفری استفاده از ابزار رسانه و وسایل ارتباط جمعی است. لذا در این نوشته، نویسنده نقش رسانه‌ها در پیشگیری از جرم با تأکید بر رسانه‌های افغانستان را بررسی کرده است. هدف از این تحقیق دست یابی به بسترها و ظرفیت‌های رسانه و رسانه‌های افغانستان در پیشگیری از جرم است. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که رسانه‌ها در مهمترین محورهای پیشگیری که پیشگیری وضعی و اجتماعی است عامل بازدارندگی از ارتکاب جرم است. طبق این تحقیق پیشگیری ازجرایم به دو بخش اساسی پیشگیری وضعی و پیشگیری اجتماعی قابل تقسیم است، رسانه‌ها در این دو نوع از پیشگیری، دارای نقش مهم است. در پیشگیری وضعی، در راستای تاثیرگذاری هرچه بیشتر تکنیک‌های آن، همچون تدابیر خطر افزا و دشوار کننده جرم، رسانه‌ها نقش فعال داشته است، رسانه‌ها در تعقب بزهکاران فراری، آگاه‌سازی متضررین بالقوه اقتصادی، و تعامل با قوه قضائیه نسبت به جرایم، نیز تاثیرات ویژه را از آن خود نموده است. در بعد اجتماعی، نیز از بعد پیشگیری جامعه‌مدار با رویکرد فرهنگی تا رشدمدار، نقش رسانه‌ها قابل انکار نیست. برنامه‌های پخش مواد قانون در رسانه‌ها، نشر مطالب آموزنده و تربیتی برای اطفال، جلوگیری والدین از فرزندان‎شان را از فیلم‌های خشن و جنایی، تاکید رسانه‌ها بر وجیبه امر به معروف و نهی از منکر، در بردارنده تأثیرگذاری عمیق به روی مجرمین است. 
کلیدواژه‌ها: رسانه‌، جرم، پیشگیری وضعی، پیشگیری اجتماعی، مجرم.